Świadectwa o Księciu Henryku Pobożnym i Księżnej Annie
Pamięć o księciu Henryku Pobożnym i jego małżonce księżnej Annie przetrwała do dzisiaj nie tylko w dziełach architektury, malarstwa, rzeźby, poezji, czy literatury, ale także w licznych wypowiedziach. Głos na ten temat zabierali duchowni – w tym papieże (Grzegorz IX, Klemens IV, Jan Paweł II), Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, kardynał Henryk Gulbinowicz, biskupi legniccy (Tadeusz Rybak, Stefan Cichy) – uczeni, artyści, pisarze, politycy. Osoby znane i mniej znane. Częściej poświęcone są one księciu, niż jego małżonce. Podkreśla się w nich w szczególności bohaterstwo Henryka Pobożnego i cnoty księżnej Anny. Niektóre warto przypomnieć, gdyż można się z nich dużo dowiedzieć o tych postaciach i uzmysłowić sobie, że bitwa pod Legnicą to nie martwa przeszłość, ale ciągle obligujące nas przesłanie. Jesteśmy bowiem odpowiedzialni za dziedzictwo wiary i jeśli zachodzi potrzeba musimy odważnie stawać w obronie wartości chrześcijańskich w Polsce, Europie, na świecie.
1. PRZED BITWĄ LEGNICKĄ
Kochana pani matko, nie mogę dłużej zwlekać, albowiem zbyt wielkie są jęki biednego ludu: dlatego muszę walczyć i wystawię swe życie na śmierć za wiarę chrześcijańską.
Książę Henryk Pobożny, Legenda Większa o św. Jadwidze (1353), opublikowana w: Monumenta Poloniae Historica, t. IV, Lwów 1878.
2. BITWA W OBRONIE WIARY I EUROPY
Szczególnie w pamięci naszej utkwiło i zawsze tkwi to wydarzenie, którego bohaterem był syn św. Jadwigi, książę Henryk Pobożny. To on stawił skuteczny opór najazdowi Tatarów, który w roku 1241 przeszedł przez Polskę ze Wschodu, z Azji, i zatrzymał się dopiero tutaj na Śląsku, pod Legnicą. Wprawdzie Henryk Pobożny poległ w tym śmiertelnym boju, jednakże Tatarzy byli zmuszeni wycofać się — i nigdy już tak daleko ku Zachodowi nie zapuścili swoich zagonów.
Jan Paweł II, Jasna Góra, 5.06.1979 r.
Poległ on — jak wszyscy wiemy — w nierównej walce pod Legnicą z Tatarami, którzy wtedy (w pierwszej połowie XIII wieku) zapuścili swe wojownicze zagony daleko na zachód, przez całą ziemię polską. Henryk Pobożny legł na placu boju pod Legnicą, ale Tatarzy dalej na zachód już nie poszli, owszem, cofnęli się ku wschodowi, uwalniając ziemie piastowskie ze swego jarzma. Można powiedzieć, że już wówczas Polska stała się „przedmurzem chrześcijaństwa”.
Jan Paweł II, Wrocław, 21.06.1983 r.
W obronie tej wiary i całego chrześcijaństwa zagrożonego przez najazd Mongołów, stoczyły w 1241 r. krwawą bitwę pod Legnicą, na widocznych stąd polach, hufce chrześcijańskie pod wodzą bohaterskiego syna św. Jadwigi księcia Henryka Pobożnego.
bp Tadeusz Rybak, Pierwszy Biskup Legnicki, powitanie Jana Pawła II w Legnicy, 2.06.1997 r.
Butni wyznawcy Allacha chcieli kopytami szybkobieżnych koni zadeptać znaki naszej wiary, a na ich miejsce ustawić półksiężyc Mahometa. (…) Mongołom chodziło nie tylko o podboje terytorialne (…) Chodziło także o skreślenie z mapy Europy chrześcijaństwa i zaprowadzenie panowania ideałów nauki Mahometa.
Henryk Kardynał Gulbinowicz, 2.06.2001 r., Katedra Legnicka.
Sanktuarium w Legnickim Polu powstało na miejscu, gdzie spłynęła krew tych, którzy przed wiekami stanęli w obronie naszej wiary i gdzie spłynęły łzy Świętej Jadwigi. Księżnej, cierpiącej po śmierci jej syna Henryka Pobożnego.
bp Stefan Cichy, Biskup Legnicki, zaproszenie do Legnickiego Pola z 18.08.2011 r.
3. ŚMIERĆ MĘCZEŃSKA ZA WIARĘ
Chociaż w tym przemijającym i znikomym życiu życzyłabym sobie, żeby mi zawsze żył w zdrowiu, to jednak wolę, cieszę się i raduję, że przez krew wylaną dla Ciebie i Twojej wiary, wrócił do swego Stwórcy, a jego duszę, błagając na kolanach, pokornie polecam Twemu Majestatowi.
Św. Jadwiga o Henryku Pobożnym; w: Jan Długosz, Roczniki, czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego (z XV w.), PWN 1974
Wtedy księcia Henryka wzięli Tatarzy do niewoli i całkowicie obrabowali, a kazali mu klękać przed martwym wodzem, który poległ w Sandomierzu. Głowę jego jakoby głowę barana zawieźli przez Morawy na Węgry do Batu i wkrótce potem rzucili ją między głowy innych poległych.
C. de Bridia, Historia Tatarów (1247), opublikowana w książce: G. Labuda, J. Strzelczyk Prawda o bitwie z Mongołami pod Legnicą (1241), Legnicka Kuria Biskupia 2002.
Podczas kanonizacji św. Jadwigi w dniu 26.03.1267 r. w Viterbo papież Klemens IV nazwał jej syna księcia Henryka Pobożnego „drugim Machabeuszem”, gdyż ten przepasany zbroją wojenną mężnie strzegł obozu Pana Boga i był bojownikiem w obronie ludu przed Tatarami i w ten sposób uzyskał palmę męczeństwa.
ks. Józef Swastek, w pracy zbiorowej pod redakcją ks. Stanisława Araszczuka Wierność i obrona wiary, WSD Diecezji Legnickiej 1996.
Henryk, oddając życie za powierzony jego władzy lud, równocześnie oddawał je za wiarę Chrystusową. I to był znamienny rys jego pobożności, którą ówczesne pokolenia dostrzegały i zachowały jako przydomek.
Jan Paweł II, Legnica, 2.06.1997 r.
Teraz, gdy wiemy z pewnością, iż książę Henryk nie poległ w boju na polu walki, lecz został haniebnie ścięty, jako jeniec po bitwie (Hystoria Tartarorum), jego śmierć nosi wszystkie cechy męczeństwa, spełnia on wszystkie podstawowe kryteria upoważniające do wszczęcia procesu beatyfikacyjnego. Legnicki Kościół słusznie czci jego pamięć.
Gerard Labuda, Gorze nam się stało, Szkice Legnickie, XXII/2001.
4. SOLIDARNOŚĆ CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPY
W wyniku ogłoszonej szeroko przez księcia Henryka Pobożnego, syna Henryka Brodatego, w świecie zachodnim koncentracji wojsk chrześcijańskich pod Legnicą dla stawienia czoła nawale mongolskiej, u boku księcia stanęli przedstawiciele najznamienitszych rodów europejskich.
www.legnica.luteranie.pl, tekst ze strony Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Legnicy, 5.06.2001 r.
My, Polacy, współtworzyliśmy zatem Europę, uczestniczyliśmy w rozwoju historii naszego kontynentu, broniąc go również zbrojnie. Wystarczy przypomnieć choćby bitwę pod Legnicą (1241 r.), gdzie Polska zatrzymała najazd Mongołów na Europę.
Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Znak, 2005.
Gdyby nie ta bitwa, to dzisiaj pewnie mielibyśmy skośne oczy i nie mówili w żadnym europejskim języku. W tej bitwie Polacy i Niemcy walczyli ramię w ramię. Polsko-niemieckie braterstwo broni w czasie tej bitwy powinno być wzorem dla obecnych stosunków między naszymi narodami.
Friedrich von Zobeltitz, niemiecki arystokrata, potomek rodu Rothkirch (22 jego przodków poniosło śmierć w bitwie pod Legnicą), Słowo Polskie-Gazeta Wrocławska, 18.09.2006 r.
5. WAŻNE BITWY: LEGNICKA, WIEDEŃSKA I WARSZAWSKA
Niepodległość Rzeczypospolitej została wywalczona z bronią w ręku, a zamknięciem tej żołnierskiej epopei stała się zwycięska bitwa pod Warszawą 15 sierpnia 1920 r., która miała znaczenie przełomowe nie tylko dla Polski, ale także dla Europy. Porównuje się ją pod tym względem do wiktorii wiedeńskiej, a dawniej jeszcze (za czasów piastowskich) do bitwy pod Legnicą w XIII wieku, gdzie został odparty zalew tatarski idący na Europę od strony Azji.
Jan Paweł II, Koszalin, 2.06.1991 r.
Pamiętamy, że Legnica to miejsce historyczne - miejsce, na którym książę piastowski Henryk Pobożny, syn św. Jadwigi, stawił czoło najeźdźcom ze Wschodu - Tatarom - wstrzymując ich groźny pochód ku Zachodowi. Z tego powodu, choć bitwa była przegrana, wielu historyków uznaje ją za jedną z ważniejszych w dziejach Europy. Ma ona również wyjątkowe znaczenie z punktu widzenia wiary. Trudno określić, jakie motywy przeważały w sercu Henryka - chęć obrony ojczystej ziemi i udręczonego ludu, czy też wola powstrzymania wojsk mahometańskich zagrażających chrześcijaństwu. Wydaje się, że te motywy były nierozłączne.
Jan Paweł II, Legnica, 2.06.1997 r.
Jerzy Buzek wspomina zwłaszcza długą rozmowę z papieżem o trzech przypadkach w historii, „w których Polacy odegrali ogromną rolę dla całej zachodniej Europy, jej tradycji i tożsamości (…) Chodzi o trzy wielkie starcia: Legnica, Wiedeń, Warszawa, które spowodowały, że Europa ocalała. Każdą z tych wielkich krucjat ze wschodu na Europę odnosiliśmy do tego, co nas czeka w przyszłości”.
Jerzy Buzek – Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, o rozmowach z Janem Pawłem II, PAP, 28.04.2011 r.
6. MATKA I SYN
Dziękuję Tobie Panie Boże, że byłeś tak dobry dla mnie i dałeś mi takiego syna, który jak dobre dziecko, za życia mnie zawsze kochał, szanował i nigdy w żaden sposób nie zasmucił.
Święta Jadwiga Śląska, tekst z bulli kanonizacyjnej św. Jadwigi, 26 marca 1267 r., w: ks. Antoni Kiełbasa, Święta Jadwiga Śląska, Wrocław 1999.
Za bohaterskim synem stała jego matka, która dodawała mu odwagi i polecała jego bój pod Legnicą Chrystusowi ukrzyżowanemu. Jej serce zapłaciło śmiercią syna za pokój i bezpieczeństwo ziem jej poddanych, a także ziem sąsiednich i całej zachodniej Europy.
Jan Paweł II, Jasna Góra, 5.06.1979 r.
Wpływ świętej Jadwigi na kształtowanie postaw Henryka II Pobożnego i jego siostry Gertrudy był pozytywny i owocował wielkimi i ważnymi dla dobra kraju wydarzeniami w ich życiu.
Ks. Antoni Kiełbasa, w pracy zbiorowej pod redakcją ks. Stanisława Araszczuka Wierność i obrona wiary, WSD Diecezji Legnickiej 1996.
7. CHRZEŚCIJAŃSKI WŁADCA
Henricus christianissimus princeps Poloniae. („Henryk najgorliwszy chrześcijanin, książę Polski”).
Cytat z pisma legata papieża Grzegorza IX (1170-1241), Alberta Beheima, w tłumaczeniu Witolda Chrzanowskiego (patrz: Tomasz Łysiak, Psy Tartaru, s. 274, wyd. Picaresque 2010).
Tatarzy zaś podążając dalej na Śląsk wszczęli bitwę z księciem Henrykiem, wówczas najbardziej chrześcijańskim władcą tej ziemi.
C. de Bridia, Historia Tatarów (1247), opublikowana w książce: G. Labuda, J. Strzelczyk Prawda o bitwie z Mongołami pod Legnicą (1241), Legnicka Kuria Biskupia 2002.
Zwyczaj dzwonienia na Anioł Pański został wprowadzony przez Henryka Pobożnego i najpierw był praktykowany tylko na Śląsku, a potem rozprzestrzenił się w całej Polsce.
Tomasz Łysiak, Psy Tartaru, s. 233, wyd. Picaresque 2010
8. NIEDOSZŁY KRÓL POLSKI
Henryk Pobożny panował pod koniec życia nad największą częścią ziem polskich. Przewyższał zdolnościami innych książąt piastowskich (…) Jego małżonka Anna mogła oczekiwać, że jej małżonek doprowadzi z czasem Polskę do mocnego królestwa.
R. Röpell, Geschichte Polens, Bd. I, Gotha 1814.
Prawdziwa klęska to śmierć Henryka Pobożnego i zatrata planów, zmierzających do zjednoczenia państwa pod berłem Piastów śląskich. Ziemie pracowicie złączone przez obu wrocławskich Henryków znowu powróciły do małych książąt dzielnicowych.
Paweł Jasienica, Polska Piastów, PIW 1967.
9. KULTYWOWANIE PAMIĘCI
Pamięć zaś pana księcia Henryka zabitego przez pogan (…) niechaj na wieki będzie uroczyście święcona w wypominkach dorocznych i innych modlitwach i nabożeństwach żałobnych. (…) We wspomnianym wyżej dniu, mianowicie 9 kwietnia, niech będzie obchodzona w tym klasztorze uroczyście jego rocznica po wieczne czasy.
Opat Piotr, zalecenie umieszczone w Księdze Henrykowskiej, ok. 1270 r.
Ten pomnik ma duże znaczenie (…) Oby młodzież tu przychodząca poznawała historię tej ziemi z czasów wielkich Piastów, jakimi byli Henryk Brodaty i obrońca chrześcijaństwa Henryk Pobożny, w których życiu wybitną rolę spełniały mądre i świątobliwe niewiasty: św. Jadwiga i również przedstawiona na pomniku księżna Anna małżonka Henryka Pobożnego.
bp Tadeusz Rybak, podczas odsłonięcia pomnika jubileuszowego przed Legnicką Kurią Biskupią, 2.06.2001 r.
Tradycja obchodów kolejnych rocznic bitwy z Tatarami jest prawie tak stara, jak sama legenda, którą ta bitwa obrosła. Kultywowanie pamięci o bitwie legnickiej i śmierć księcia Henryka Pobożnego przez długi czas miało głównie aspekt religijny i było powiązane z kultem św. Jadwigi. Z czasem doszły wątki lokalnej tradycji ludowej…
Andrzej Niedzielenko, Obchody 750 rocznicy bitwy pod Legnicą, Szkice Legnickie, XXIII/2002
Gromadzimy się dzisiaj, żeby na nowo wspominać to ważne wydarzenie. Przypominamy sobie ludzi z tym wydarzeniem związanych, bo nie chcemy, aby czas zaćmił ich wielkie czyny. Tu, w tym miejscu wspominamy św. Jadwigę, matkę Henryka Pobożnego (…) wspominamy, że zginął w tym miejscu jej syn (...)
bp Stefan Cichy, o wydarzeniach z 1241 r., Legnickie Pole, 12.06.2011 r.
10. KSIĘŻNA ANNA – PRZYJAŹŃ ZE ŚW. JADWIGĄ
Beatissima Anna, po przyjeździe na ziemie Polski, stała się we wszystkim św. Jadwidze posłuszna i tak poddana, że jak było w zwyczaju, aby żony książąt wyżej siadywały, święta Anna, chociaż była córką króla, nigdy się nie gniewała, że siedziała niżej w porównaniu do pozostałych i tak zaprzyjaźniła się ze św. Jadwigą, że znała prawie wszystkie tajemnice jej świętości.
Żywot Anny, księżnej śląskiej, rękopis z XIV w. przechowywany w Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego.
11. KSIĘŻNA ANNA – FUNDATORKA SANKTUARIUM KRZESZOWSKIEGO
Sanktuarium krzeszowskie ufundowała Anna, wdowa po Henryku Pobożnym, w rok po bitwie legnickiej. Już w XIII w. pod obrazem Matki Najświętszej gromadziły się rzesze pielgrzymów. I już wówczas nosiło ono nazwę Domus Gratiae Mariae. Rzeczywiście był to Dom Łaski.
Jan Paweł II, Legnica, 2.06.1997 r.
12. KSIĘŻNA ANNA – PRZYSZŁA PATRONKA ZAGROŻONYCH RODZIN I MATEK?
Zostawiła niedościgły wzór naśladowania Zbawiciela świata i Jego Matki Najświętszej. Ogłoszona świętą księżna Anna mogłaby stać się szczególniejszą patronką zagrożonych w Unii Europejskiej rodzin oraz tych matek, które napotykają trudności w duchowej formacji swych dzieci wskutek dyktatury relatywizmu i upowszechnianych haseł postmodernizmu.
ks. Władysław Bochnak, Księżna Anna Śląska, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu 2007.
13. WZÓR I PRZESŁANIE
Ówczesnej ziemi śląskiej, jak i całej Polsce – a może i całemu chrześcijaństwu, potrzeba było ducha ofiary. I oto nowe wspaniałe światło: Henryk Pobożny i niedaleka stąd Legnica, gdzie trzeba było umierać za braci. Młody książę, niebaczny na skutki swego porywającego szczytnego idealizmu, nie chcąc młodego, chociaż cennego życia oszczędzać, świadom, że «pożyteczną jest rzeczą, aby raczej jeden człowiek zginął za naród, a nie cały naród» – pada na polach legnickich, zasłaniając swoją piersią ziemię ojczystą. Ustanawia wspaniały wzór, jak książę chrześcijański ma duszę swą dawać za braci, naśladując Chrystusa, aby wszyscy, którzy rządzą i władają, wiedzieli, że rządzić to znaczy służyć i raczej krew własną oddać za innych, aniżeli po cudzą sięgać. Obok świętej Jadwigi Śląskiej, wspaniały wzór Henryka Pobożnego niezwykle mocno wszczepił się w świadomość naszego Narodu. Ja sam, syn ziemi podlaskiej, nie zapomnę, jak w moim rodzinnym domu ojciec, ucząc mnie początków historii, wdrażał w duszę chłopięcą głęboką cześć dla rycerza chrześcijańskiego, który umiał umierać za Ojczyznę. O! Jak bardzo potrzeba nam takich wzorów poświęcenia i pełnego zapomnienia o sobie, byleby tylko usłużyć Ojczyźnie naszej świętej wszystkimi wartościami, których ona potrzebuje!
Stefan Kardynał Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, Pax 1998 (z homilii wygłoszonej 31.08.1965 r. we Wrocławiu).
To historyczne wydarzenie z dziejów naszego kraju i całej Europy, jakie dokonało się 755 lat temu niesie nam i dzisiaj ważne przesłanie. Proszę, byśmy (…) modlili się o zwycięstwo wartości kultury chrześcijańskiej w naszym narodzie i całej Europie nad szerzącym się współczesnym pogaństwem.
bp Tadeusz Rybak, list pasterski z 9.04.1996 r. zapraszający na uroczystość 755. rocznicy bitwy pod Legnicą.
Istnieje potrzeba przypominania sobie tych wartości, w obronie których walczył przed 766 laty książę Henryk Pobożny.
bp Stefan Cichy, Legnickie Pole, 14.04.2007 r.
Św. Jadwiga Śląska, jej mąż Henryk Brodaty i ich syn Henryk Pobożny (…) byli dla niej wzorem do naśladowania i oddania się w służbie Ojczyźnie.
ks. Antoni Kiełbasa, podczas pogrzebu posłanki Aleksandry Natalii-Świat, Słowo Wrocławian, 28.04. 2010 r.
14. KULT KSIĘŻNEJ ANNY I KSIĘCIA HENRYKA POBOŻNEGO
Jej kult był żywy po śmierci. Do jej grobu we Wrocławiu wierni przybywali, aż do kasaty klasztoru klarysek w 1810 r. za rządów króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III. Jej kult pośmiertny przypominał kult jej teściowej w Trzebnicy.
A.Knoblich, Herzogin Anna von Schlesien 1204-1265, Wrocław 1865.
Henryk Pobożny, czczony na Dolnym Śląsku przez długi czas jako błogosławiony – trzeba ten kult wznowić, on jest godny tego.
Henryk Kardynał Gulbinowicz, 2.06.2001 r., w Katedrze Legnickiej.
W kaplicy sióstr Urszulanek we Wrocławiu znajdują się dwa obrazy nieznanego malarza z inskrypcjami, w których książę Henryk Pobożny jest określony jako Święty (S = sanctus), a księżna Anna jako Błogosławiona (B = beata).
Ks. Władysław Bochnak, Życie i duchowość księżnej Anny Śląskiej, Szkice Legnickie, XXII/2001.
15. POSTAĆ CHRYSTOLOGICZNA
Na moim hełmie orzeł czarnopióry szeroko skrzydła rozwinął. Płaszcz mój był z pąsu; na nim moje córy dziergały złotą nicią „CHRYSTUS” imię (…)
Stanisław Wyspiański, Henryk Pobożny pod Lignicą – rapsod, Muzeum Miedzi 1991 (na podstawie Dzieł zebranych Stanisława Wyspiańskiego, t. XI, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1961).
A to jej — Jadwigi — duchowe macierzyństwo miało się w szczególny sposób wypełnić i potwierdzić w stosunku do własnego syna: Henryka, zwanego Pobożnym. (…) Matka Jadwiga przeżywała w duchu wiary śmierć syna Henryka, podobna w tym do Bogarodzicy, która u stóp krzyża na Kalwarii składała ofiarę ze swego Boskiego Syna dla zbawienia świata. W ten sposób też weszła święta Jadwiga Śląska w dzieje Polski i w dzieje Europy.
Jan Paweł II, Wrocław, 21.06.1983 r.
Henryk Pobożny to postać głęboko chrystologiczna. Całe życie szedł śladami Chrystusa. Gdy dostał cios włócznią w bok, przyszła droga krzyżowa. Był bity i opluwany przez wrogów. Postawiony zaś przed wodzem tatarskim Ordu, odmówił ukorzenia się i uznania władzy chana. Dlatego zginął. O chrystologicznym charakterze tej postaci świadczą też okres lęku i modlitwy w przeddzień bitwy oraz pogodzenie się z wolą Bożą i koniecznością odkupienia świata. Dopełnia tego postać cierpiącej matki i obraz dwóch bliskich mu kobiet, matki i żony, szukających ciała księcia na polu bitwy.
Tomasz Łysiak, wykład w Duszpasterstwie Ludzi Pracy ’90 w Legnicy; zob. Adam Maksymowicz „Tatarska historia”, Niedziela, nr 24 z 2011 r.
16. GODNI CHWAŁY OŁTARZY
Bohaterski syn św. Jadwigi Henryk (…) a także jego małżonka księżna Anna, odeszli z tego świata w opinii świętości.
bp Tadeusz Rybak, list pasterski z 18.04.2001 r. z okazji 760. rocznicy bitwy pod Legnicą.
Śmierć jego świątobliwej matki – św. Jadwigi Śląskiej (14.10.1243 r.) i podjęte po jej zgonie starania o rychłą kanonizację, odsunęły w czasie starania o kanonizację jej pobożnego syna. Kiedy w 1348 r. Śląsk znalazł się poza granicami Królestwa Polskiego, nie było możliwości rozpoczęcia jego procesu kanonizacyjnego.
Ks. Józef Swastek, ze wstępu do książki: G. Labuda, J. Strzelczyk Prawda o bitwie z Mongołami pod Legnicą (1241), Legnicka Kuria Biskupia 2002.
Swe dzieci wychowywała tak, że mogą być kandydatami na ołtarze, jak choćby jej syn Henryk Pobożny , który zginął pod Legnicą, w obronie chrześcijańskiej Europy.
bp Tadeusz Rybak, Legnickie Pole, 16.10.2004 r.
W oddalonym wiekami Średniowieczu odbiciem prawa i sprawiedliwości na Śląsku, pobożności i cnót moralnych, religijności i patriotyzmu była para książęca – Henryka Pobożnego i Anny. Zasługuje ona na włączenie jej w poczet świętych i błogosławionych Kościoła katolickiego.
o. Wacław Chomik OFM, Minister Prowincjalny Prowincji św. Jadwigi, list do bp. Stefana Cichego z 22.04.2010 r. (patrz: www.dlp90.pl).
17. WIZJA POETY
Naród zakrzyknął cały: „On zmógł chana!” „On święty polski”.
Stanisław Wyspiański, Henryk Pobożny pod Lignicą – rapsod, Muzeum Miedzi 1991 (na podstawie Dzieł zebranych Stanisława Wyspiańskiego, t. XI, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1961).
18. CZY HENRYK POBOŻNY JEST JUŻ ŚWIĘTYM?
Henricus Pius (…) zmagać się musiał z Tatarami (…). Książę pochowany został we Wrocławiu, w kościele św. Wincentego pod chórem przy wejściu. W roku 1266 został uznany świętym. Jeleniogórskie ciekawostki, cz. I, Jelenia Góra 1720 r., zebrał i opublikował David Zeller, nauczyciel w Szkole Ewangelickiej w Jeleniej Górze.
Zauważyć też trzeba, że pamięć księcia Henryka Pobożnego i księżnej Anny utrwalona została w Legnicy przez budowę monumentalnego pomnika, w formie obelisku, wzniesionego na Placu Orląt Lwowskich przed Legnicką Kurią Biskupią. Umieszczony został na nim trzymetrowy złocony krzyż z relikwiami św. Jadwigi, a na jego cokole postacie św. Jadwigi Śląskiej, księcia Henryka Pobożnego i jego świątobliwej małżonki księżnej Anny. Powstał on (z inicjatywy Pierwszego Biskupa Legnickiego Tadeusza Rybaka, zrealizowanej przez ks. infułata Władysława Bochnaka) dla upamiętnienia Wielkiego Jubileuszu 2000 lat Chrześcijaństwa i 760. rocznicy bitwy pod Legnicą. Udział w jego odsłonięciu i poświęceniu wzięli m.in. nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk, metropolita wrocławski kard. Henryk Gulbinowicz i Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. Uroczystość odbyła się 2 czerwca 2001 roku, pod przewodnictwem bp. Tadeusza Rybaka.
Godzi się też przypomnieć, że z okazji 750. rocznicy bitwy pod Legnicą powstał duży utwór muzyczny, inspirowany wydarzeniami roku 1241 – „Legnickie Oratorium” na głos solo, głos recytujący, chór i orkiestrę, autorstwa Józefa Świdra, nauczyciela kompozycji i teorii muzyki w katowickiej Akademii Muzycznej, jurora konkursu chóralnego "Legnica Cantat" oraz innych polskich i międzynarodowych konkursów chóralnych. Prawykonanie tego utworu miało miejsce w kościele św. Jadwigi w Legnickim Polu. Warto również dodać, że w ołtarzu głównym tego kościoła umieszczony jest obraz namalowany w 1730 r. przez malarza z Antwerpii Franciszka de Backera, który nawiązuje do heroicznych wątków związanych z tym miejscem, prezentując tragiczne chwile odnalezienia ciała księcia Henryka Pobożnego przez św. Jadwigę, jego matkę.
Imieniem księcia często nazywane są ulice i szkoły, a w czerwcu 2009 r. w Strzegomiu został odsłonięty pomnik księżnej Anny, założycielki tego miasta.
■ Stanisław Andrzej Potycz - Tekst został opublikowany w: „Henryk Pobożny i księżna Anna – władcy Śląska”, redakcja Stanisław Andrzej Potycz, wyd. Biblioteka im. bł. Jana Pawła II Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej, 2011.
