Nieustanna debata o Henryku Pobożnym i księżnej Annie
Prawie ćwierć wieku mija od czasu, kiedy Duszpasterstwo Ludzi Pracy ’90 w Legnicy postanowiło zająć się czasami Henryka Pobożnego i jego małżonki księżnej Anny oraz pamiętną bitwą pod Legnicą z Tatarami, która miała miejsce 9 kwietnia 1241 r. Patrząc z perspektywy lat można zauważyć, że w środowisku tym zadanie to było zawsze dostrzegane i przypominane. Szczególnie od momentu, gdy jej przewodniczący w dniu 27 marca 2010 r., podczas sesji wiosennej I Synodu Diecezji Legnickiej, złożył na ręce Biskupa Legnickiego wniosek o wszczęcie przygotowań zmierzających do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego księcia Henryka Pobożnego i jego małżonki księżnej Anny. Podsumowaniem tych działań jest książka pod redakcją Stanisława Andrzeja Potycza pt. „Śladami Henryka Pobożnego i księżnej Anny” zaprezentowana podczas sesji naukowej, która odbyła się w Bibliotece im. Jana Pawła II Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej. Zainteresowanie sesją okazało się bardzo duże. Czytelnia Biblioteki z trudem pomieściła wszystkich, którzy na nią przybyli. Byli wśród nich Biskup Legnicki Stefan Cichy i Senator RP Dorota Czudowska. Wygłoszone zostały trzy referaty, poprzedzone wprowadzeniem ks. prof. Bogusława Drożdża.
Rycerz Chrystusa
Swoją wizją czasów Henryka Pobożnego oraz nauk płynących z jego bohaterskiej śmierci podzielił się Tomasz Łysiak, znany pisarz z Warszawy. Pod koniec lat pięćdziesiątych XX w. do pewnego antykwariusza w Nowym Jorku przyszedł człowiek, który miał do sprzedania niewielką książkę. Zawierała ona opis relacji jaką zostawił, po podróży do Wielkiego Chana , polski franciszkanin z Wrocławia Benedykt Polak. Wraz z Włochem Giovannim da Pian del Carpine dotarł on w 1246 r. do stolicy mongolskiej Kara-Korum, pokonując tysiące mil konno i na saniach. Relację tę utrwalił w 1247 r. mnich, którego znamy jedynie z inicjału C. de Bridia. Niektóre jej elementy mogą wspomóc ideę wyniesienia na ołtarze księcia Henryka Pobożnego. Rzuciła ona bowiem nowe światło, zarówno na przebieg bitwy, jak i na okoliczności związane ze śmiercią Henryka Pobożnego. Co do tych ostatnich to Benedykt Polak podał, że Tatarzy wzięli rannego na polu bitwy księcia do niewoli i w obozie kazali mu uklęknąć przed zwłokami jednego ze swoich wodzów, który poległ w Sandomierzu. Z relacji można wywnioskować, że książę odmówił oddania hołdu martwemu wodzowi mongolskiemu ze względu na swoją wiarę chrześcijańską i dlatego został ścięty. W postaci księcia jest dużo pięknych cech, które pozwalają zobaczyć w nim sylwetkę głęboko chrystologiczną. W wymiarze faktów i symboliki. Do cna wierny chrześcijańskim wartościom, świadomy ofiary i konieczności poświęcenia się, bił się o przetrwanie całego chrześcijańskiego świata.
Powojenna pamięć
Z kolei pani prof. Kazimiera Jaworska przedstawiła dotychczasowe inicjatywy uczczenia bitwy z Tatarami pod Legnicą. Przypomniała ona w szczególności obchody rocznicy bitwy w latach 1945-2011, które odbywały się w Legnicy i Legnickim Polu. Przełomowym był rok 1959, w którym Tadeusz Gumiński, założyciel i prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Legnicy, opublikował w „Wiadomościach Legnickich” artykuł poświęcony problematyce bitwy z 1241 r., a prof. Stanisław Kolbuszewski wygłosił wykład prezentujący motywy tej bitwy w twórczości Stanisława Wyspiańskiego. W 1961 r. odbyła się natomiast konferencja naukowa podczas której jeden z referatów wygłosił prof. Karol Maleczyński z Uniwersytetu Wrocławskiego. Znanej pisarce Zofii Kossak-Szczuckiej (autorce powieści „Legnickie Pole”) przyznano wtedy tytuł członka honorowego TPN w Legnicy za popularyzowanie legnickiej historii w literaturze. W tym samym roku, w dawnym kościele świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny w Legnickim Polu, rozpoczęło działalność Muzeum Bitwy Legnickiej, w którym pięć lat później wykład przybliżający problematykę bitwy wygłosił prof. Gerard Labuda z Uniwersytetu Adam Mickiewicza w Poznaniu. Szczególnie uroczyście obchodzono jej rocznicę w latach 1991 (w Muzeum Miedzi odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa, z której materiały zostały opublikowane przez Uniwersytet Wrocławski) i 2001 (odsłonięto na pl. Orląt Lwowskich w Legnicy, z udziałem prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i nuncjusza apostolskiego abp. Józefa Kowalczyka, monumentalny pomnik w formie obelisku dla upamiętnienia jubileuszu 2000 lat chrześcijaństwa i 760. rocznicy bitwy pod Legnicą).
Śladami Henryka Pobożnego i księżnej Anny
Książkę pt. „Śladami Henryka Pobożnego i księżnej Anny”, wydaną w serii Biblioteka Diecezji Legnickiej, zaprezentował jej redaktor Stanisław A. Potycz. Rozpoczyna ją słowo wstępne Biskupa Legnickiego Stefana Cichego. Zamieszczono w niej: wykłady wygłoszone podczas spotkań organizowanych przez Duszpasterstwo, relacje prasowe je opisujące, wypowiedzi osób popierających wniosek o beatyfikację książęcej pary, dokumenty przedstawiające historię wniosku, świadectwa i inicjatywy świadczące o współczesnej pamięci o księciu i jego małżonce, a także wykaz wybranych publikacji na temat wniosku, które ukazały się w prasie, radiu i telewizji oraz na portalach internetowych w latach 2010-2013. Publikację można nabyć w Diecezjalnym Centrum Edukacyjnym (centrum.diecezja.legnica.pl).
Podczas sesji przedstawione zostały dwa utwory muzyczne z musicalu pt. „1241. Bitwa pod Legnicą”, przedstawionego w Legnicy i Legnickim Polu pod koniec lata 2013 r. przez legnicką młodzież (muzyka Andrzej Łucki, libretto Adrian Sielicki, reżyseria Joanna Brylowska). Ten przerywnik muzyczny spotkał się z uznaniem zebranych.
Słowo biskupa legnickiego
Jako ostatni głos zabrał ks. bp dr Stefan Cichy. Podtrzymał swoją zapowiedź z kwietnia 2013 r., że wystąpi do Konferencji Episkopatu Polski o tzw. nihil obstat, czyli zgodę na rozpoczęcie procedury wyniesienia do chwały ołtarzy księcia Henryka Pobożnego jako męczennika za wiarę i wyraził nadzieję, że zajmie się ona tą sprawą w marcu 2014 r. Dziękując zaś za prezentowaną książkę zauważył, że będzie mu ona pomocna w przygotowaniu wniosku o nihil obstat. Kończąc swoje wystąpienie Biskup Legnicki powiedział: „Módlcie się w tej sprawie, aby decyzja Konferencji Episkopatu Polski była pozytywna”.
■ Adam Maksymowicz - artykuł napisany dla „Niedzieli”
