Muzyczny ogród Marii Panny - maestro Marek Dyżewski
Gościem majowego spotkania w Duszpasterstwie Ludzi Pracy ’90 w Legnicy był prof. Marek Dyżewski (pianista, wykładowca akademicki, publicysta, b. rektor Akademii Muzycznej we Wrocławiu; więcej o nim: www.marekjandyzewski.pl), który przedstawił – w auli Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej (współorganizatora spotkania) – wykład pt. „Muzyczny ogród Marii Panny”. Dwa dni później (16 maja 2015 r.) wykład pod tym samym tytułem wygłosił w Domu Dziennikarza w Warszawie. Relacja z tego wykładu pt. „Muzyczny ogród Marii Panny - maestro Marek Dyżewski” została opublikowana na blogmedia24.pl. Warto przytoczyć jej fragmenty, ponieważ odzwierciedlają one to co Profesor zaprezentował w Legnicy.
[…] Maestro Dyżewski jak zwykle dostarczył nam istnej uczty duchowej. […] Tematem obecnego wykładu był kult Matki Boskiej i jego wyraz w muzyce sakralnej. Na początku wykładowca opisał jego początki. Dogmat o tym, ze Maria jest matką Boga przyjęto na soborze w Efezie w 431 roku; wg wikipedii: „Tytuł ten daje prawo do nazywania Maryi Matką Boga (Theotokos) wbrew nestorianom, którzy uważali, że przysługuje jej tylko tytuł „Matka Chrystusa”, jako że Syn Boży był zrodzony przed stworzeniem świata.
Dla uczczenia orzeczenia Soboru efeskiego nt. Marii jako Bożej Rodzicielki, w Rzymie została zbudowana Bazylika Matki Bożej Większej – Santa Maria Maggiore, będąca jedną z czterech bazylik papieskich.”.
Postanowienia soboru w Efezie zostały potwierdzone dwadzieścia lat później na soborze w Chalcedonie. Wyniki tych soborów były związane z dogmatami o Trójcy Świętej przyjętymi wcześniej na soborach w Nicei oraz w Konstantynopolu.
Marek Dyżewski mówił o dziełach teologów opisujących w wielu tomach przymioty oraz imiona Matki Boskiej. Jednym z nich była „Harfa Dawidowa” odnoszącą się do inspiracji maryjnych w sztuce. Było ich wiele w architekturze (większość słynnych katedr gotyckich we Francji jest pod wezwaniem Matki Boskiej, np. Notre Dame w Paryżu), malarstwie i muzyce. Ta ostatnia obficie ilustrowała wykład. Największe wrażenie zrobiły na mnie pieśni maryjne ze zbioru panującego w drugiej połowie XIII wieku króla Kastylii i Leónu – Alfonsa X Mądrego. Mogliśmy wysłuchać też wiele innych utworów z innych epok, łącznie z „Nieszporami” Monteverdiego i dziełami Palestriny.
Marek Dyżewski opowiedział też dzieje dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny. Wyznawano go od pierwszych wieków chrześcijaństwa, choć bywał przyczyną kontrowersji. Oficjalnie potwierdził go dopiero sobór trydencki w XVI wieku, a dogmatem ostatecznie ogłosił papież Pius IX 8 grudnia 1854 r.
Maestro omawiał też pochodzenie i dzieje znanych modlitw, w szczególności „Zdrowaś Mario” oraz „Pod Twoją obronę”. Początek tej pierwszej to słowa archanioła Gabriela skierowane do Marii oraz słowa św. Elżbiety. Druga jej część powstała później. Modlitwa „Pod Twoją obronę” pochodzi z trzeciego wieku i była kiedyś częścią liturgii koptyjskiej. Przetłumaczono ją potem na łacinę, i w końcu na polski.
Po piętnastominutowej przerwie zaczęła się druga część wykładu poświęcona kultowi Matki Boskiej w Polsce. Marek Dyżewski mówił o Matce Boskiej Częstochowskiej. Cytował poświęcone jej wiersze, m.in. piękny utwór Jana Lechonia.
Bardzo wiele uwagi poświęcił Matce Boskiej Ostrobramskiej. Opisywał też Kalwarię Zebrzydowską. Przypomniał pierwotny tekst pieśni konfederatów barskich. Proroctwo prymasa Hlonda z 1948 roku głosiło, że „zwycięstwo przyjdzie przez Maryję”. Równo 30 lat potem św. Jan Paweł II został papieżem.
Mogliśmy się też dowiedzieć jak Piłsudski w 1920 roku dziękował Maryi za zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej. Wszystko to było ilustrowane piękną muzyką, m.in. Góreckiego.
Wykład trwał ponad trzy godziny. […]
■ elig, blogmedia24.pl/node/71345 (17.05.2015.)
