Fides i ratio w badaniach dziejów Henryka II Pobożnego. Kilka słów o sesji naukowej

   Ksiądz prof. Bogusław Drożdż witając gości i otwierając 28. sesję naukową pod nazwą „Henryk Pobożny – obrońca chrześcijańskiej Europy”, życzył wszystkim by czas spędzony poruszył umysły w kierunku Henryka Pobożnego i kontemplacji.
   Część główną sesji rozpoczęła dr Anna Sutowicz – historyk średniowiecza, która zgodnie z tematem swojego wystąpienia pn., Męczennik za wiarę czy obrońca chrześcijaństwa? Kilka uwag metodologicznych na temat badań nad tradycją księcia Henryka Pobożnego wskazała na różnice jakie zachodzą w badaniach nad kultem i wiarą (fides) a badaniami historycznymi (ratio). Jako historyk uznała, że powinna zdystansować się od procesu kanonizacyjnego i zobowiązana jest stanąć po stronie ratio określającego metodologię historyczną i metody konieczne w prowadzeniu badań historycznych. Jej rolą jako naukowca było i jest przedstawić stan źródeł oraz określić kierunek poszukiwań. W swoim wystąpieniu przeanalizowała najistotniejsze źródła badań henrykowych: relacje listowne powstałe pomiędzy kwietniem 1241 a listopadem 1241, korespondencję dyplomatyczną pomiędzy papieżami a chanami mongolskimi, relacje wyprawy franciszkańskiej Benedykta Polaka i C. de Bridii, żywoty św. Jadwigi, kroniki i roczniki, dokumenty klasztoru klarysek z Wrocławia. Ze źródeł nie przebadanych, które mogłyby wnieść wiele do badań nad tradycją Henryka II uważa m.in. dokumenty wywodzące się ze środowiska jezuickiego oraz dokumenty kustoszy grobu księcia. Zwróciła także uwagę na odmienność przekazów protestanckich oraz kronik, zwłaszcza Kroniki Jana Długosza, która zaciążyła na naszym wyobrażeniu o księciu. W świetle aktualnej wiedzy należałoby postrzegać Henryka Pobożnego w kontekście postaci starotestamentowych, jak Juda Machabeusz czyli męczennika za wiarę.
   Tematem przewodnim wystąpienia pani redaktor Moniki Rogozińskiej była podróż dyplomatyczno-szpiegowska franciszkanów, w której uczestniczył Benedykt Polak, świadek najazdów mongolskich pustoszących Polską i Europę w XIII w. Uznała ona, że otwierając prace badawcze nad wyprawą Benedykta Polaka możemy pogłębić nie tylko temat samych najazdów wojowników ze stepów wschodnich, ale w szerszej perspektywie popatrzyć na postawę księcia legnickiego w obliczu największego, poza zarazą, zagrożenia wieków średnich. Lecz nade wszystko "wypromować" mało znanych w świecie naszych podróżników, eksploratorów i badaczy. Na marginesie warto przypomnieć, że papież Innocenty IV zorganizował 4 takie poselstwa, ale tylko jedno dotarło do Mongolii, właśnie to z udziałem Benedykta. Głównym inicjatorem był prowincjał zakonu franciszkanów na Polskę Giovanni da Pian del Carpine, który udał się w 1244 r. do Lyonu by z papieżem przygotować wyprawę krzyżową. Stanęło jednak na poselstwie, które wyruszyło 16 kwietnia 1245 r. i przez Pragę dotarło do Wrocławia, gdzie dołączył Benedyk Polak, a następnie do Łęczycy. Tu na dworze Konrada Mazowieckiego spotkali się z ruskim księciem Wasylkiem i razem z nim powędrowali na Wołyń.
   Dla uczenia tego wydarzenia w Archikolegiacie tumskiej pod Łęczycą wręczane są nagrody za wybitne osiągnięcia eksploatacyjne i badawcze na ziemi, w morzu, w powietrzu i w kosmosie. Kapitułę tworzą przedstawiciele Miasta Łęczycy, Starostwa Łęczycy, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i oczywiście Oddziału Polskiego The Explorers Club, któremu wiele lat prezesowała pani Rogozińska. The Explorers Club jest jednocześnie inicjatorem nagrody Benedykta.
   Konferencję zamknął prezes Bractwa Henryka Pobożnego pan Stanisław A. Potycz zaproszeniem do Legnickiego Pola w dniu 4 maja 2018 r.

Pełny tekst wystąpienia pani dr Anny Sutowicz pojawi się w Legnickich Studiach Teologiczno-Historycznych PERSPECTIVA http://perspectiva.pl/ oraz stronie internetowej DLP ’90 http://dlp90.pl . Teksty pani redaktor Moniki Rogozińskiej są także publikowane na tej stronie oraz na blogu http://www.monikarogozinska.pl/
Organizatorzy 28. sesji naukowej: Bractwo Henryka Pobożnego, Duszpasterstwo Ludzi Pracy ’90 w Legnicy, Biblioteka im. Jana Pawła II, Diecezjalne Centrum Edukacyjne w Legnicy, Civitas Christiana.

■ Joanna Kielar – legnica24h.pl, 20.04.2018; http://legnica24h.pl/fides-i-ratio-w-badaniach-dziejow-henryka-ii-poboznego-kilka-slow-o-sesji-naukowej,1483,a.html